ႁူဝ်ပဝ်ႈပႃႊတီႊသိူဝ်ၽိူၵ်ႇ (SNDP) လုင်းၸၢႆးဢၢႆႈပဝ်း လၢတ်ႈဝႃႈ ပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈ 2015 ၼႆႉ မီးလွင်ႈတဵၵ်းတဵင် လွၵ်ႇငိုတ်ႈ ၊ မီးလွင်ႈၸီႉသင် ႁႂ်ႈတွတ်ႈပၼ် ပႃႊတီႊလႂ်ပႃႊတီႊၼိုင်ႈလႄႈ ဢမ်ႇလွတ်ႈလႅဝ်း ၊ ဢမ်ႇပဵၼ်ထမ်း / ၶဝ်ႈတြႃး - လွင်ႈၼႆႉ ၸုမ်းၶၢဝ်ႇၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈ လႆႈတွင်ႈထၢမ်ဝႆႉၼင်ႇၼႆ ။

ထၢမ် - ဢေႃႈၶႃႈ မႂ်ႇသုင်ၶႃႈ ။ ၶႂ်ႈယွၼ်းထၢမ်ႁူဝ်ပဝ်ႈ ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈ ဢိတ်းၼိုင်ႈၶႃႈ ။ ဢိင်ၼိူဝ်ပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈ 2015 ၼႆႉသေ ဢၼ်ပႃႊတီႊသိူဝ်ၽိူၵ်ႇ လႆႈတီႈၼင်ႈတီႈလဵဝ်ၼႆႉ ၸွင်ႇႁၢၼ်ႉၸႂ်ၶႃႈႁႃႉ ၊ ပဵၼ်ၸိူင်ႉႁိုဝ်ၶႃႈ ?။


တွပ်ႇ - ဢမ်ႇႁၢၼ်ႉၸႂ် ။ ႁဝ်းၶတ်းၸႂ်မႃးမီး 5 ပီၼႆႉ ႁဝ်းဢၢၼ်းပေႉၼမ်တႄႉတႄႉ။ ၵူၺ်းၵႃႈ မိူၼ်ၼင်ႇတီႈမိူင်းတႆးႁဝ်းလႄႈသင် ၊ တီႈမိူင်းၶၢင်လႄႈသင် ပဵၼ်လွင်ႈဢမ်ႇႁၢၼ်ႉၸႂ် ။ တီႈမိူင်းမၢၼ်ႈတႄႉ ႁဝ်းဢမ်ႇၶႂ်ႈထတ်းသၢင် ၊ တီႈမိူင်းတႆးႁဝ်းတႄႉ မၼ်းဢမ်ႇလွတ်ႈလႅဝ်း ။ ပေႃႈမႄႈၵူၼ်းမိူင်းၼႆႉ မီးတၢင်းတဵၵ်းတဵင် ၊ ၶဝ်ၵေႃႈလႆႈၵူဝ်ႁႄသေ ၼင်ႇၵၢင်ၸႂ်ၶဝ်ၸိုၼ်ႈၸၢင်ႇ လွတ်ႈလႅဝ်းၼၼ်ႉ မၼ်းဢမ်ႇပဵၼ်မႃး ။ ပေႃႈမႄႈၵူၼ်းမိူင်းၵမ်ႈၽွင်ႈၵေႃႈ ၶဝ်ဢမ်ႇလိူဝ်လႆႈၶေႃႈၵႂၢမ်း ၸီႉသင်ႇလႄႈသင် ၊ ၶေႃႈၵႂၢမ်းတဵၵ်းတဵင် ဢၼ်ဝႃႈ သူတေလႆႈသႂ်ႇပၼ်ပႃႊတီႊဢၼ်ၼၼ်ႉဢၼ်ၼႆႉၵူၺ်း ။


ဝၢႆးသေပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈ (ပွႆးလိူၵ်ႈၵဵပ်း)ယဝ်ႉ မၢင်ၸိူဝ်းပေႃးႁႆႈသေ မႃးလၢတ်ႈၼႄၸုမ်းႁဝ်း။ မိူၼ်ၼင်ႇ 5 ပီ ႁဝ်းဢွင်ႇပေႉမႃးသေ ႁဝ်းၸွႆႈပေႃႈမႄႈၵူၼ်းမိူင်းၼႆႉ မၼ်းၼမ်ၼႃႇ။ ၵွပ်ႈၼႆ ၶဝ်ၵေႃႈႁူႉလွင်ႈဝႃႈ ႁဝ်းၸွႆႈၵူၼ်းမိူင်း။ ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်း 5 ပီပူၼ်ႉမႃးၼႆႉ လွင်ႈၶျေႃးၵူၼ်း ၶျေႃးၵႃး ၶျေႃးထူဝ်ႈၸိူဝ်းၼႆႉ မၼ်းဢမ်ႇမီးၵူၺ်းဢမ်ႇၵႃး၊ ၵႂႃႇမႃးၵေႃႈလွတ်ႈလႅဝ်း။ လွင်ႈပၢႆးပၺ်ၺႃလႄႈသင်၊ လွင်ႈပၢႆးယူႇလီလႄႈသင်၊ လွင်ႈသဵၼ်ႈတႃႈသၢႆတၢင်းလႄႈသင် မၼ်းတိူဝ်းတွၼ်းၶႅမ်ႉလႅပ်ႈမႃးသေဢွၼ်တၢင်း၊ လွင်ႈၸိူဝ်းၼႆႉ ပေႃႈမႄႈၵူၼ်းမိူင်းၵေႃႈႁူႉ။ ၵွပ်ႈၼႆ ၶဝ်ၵေႃႈပဵၼ်ဢၼ်ၸႂ်ဢမ်ႇလီ၊ ၵမ်ႈၽွင်ႈၵေႃႈ ၼမ်ႉတႃပေႃးတူၵ်းသေ မႃးၶႆႈၼႄႁဝ်း၊ လွင်ႈဝႃႈမီးတၢင်းတဵၵ်းတဵင်၊ ၶေႃႈၸီႉသင်ႇ။ ၶဝ်ၵေႃႈဢမ်ႇလိူဝ်လႆႈသေ လႆႈၵႂႃႇယူႇပႃႈယူႇၾၢႆႇ ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ ၶဝ်မႃးလၢတ်ႈၼႄႁဝ်း။

ပေႃႈမႄႈၵူၼ်းမိူင်း ဢၼ်လႆႈလိၵ်ႈလၢႆးၸီႉသင်ႇၼၼ်ႉၵေႃႈ ဢဝ်မႃးၼႄပၼ်ႁဝ်းယူႇ ၊ ပေႃႈမႄႈၵူၼ်းမိူင်းၵေႃႈ ၶဝ်ၵေႃႈမီးတၢင်းယၢပ်ႇၽိုတ်ႇၼႆ ႁဝ်းၵေႃႈႁူႉပွင်ႇယူႇ ။ ပႃႊတီႊသိူဝ်ၽိူၵ်ႇ ႁဝ်းဢမ်ႇဢွင်ႇပေႉမႃး သေတႃႉၵေႃႈယႃႇ ယူႇတီႈပေႃႈမႄႈၵူၼ်းမိူင်းမၢင်ၸိူဝ်း ဢဝ်တၢင်းႁတ်းႁၢၼ်သေ တွတ်ႈပၼ်ၶႅပ်းၵၢင်ၸႂ် ပႃႊတီႊသိူဝ်ၽိူၵ်ႇမႃးၼႆၵေႃႈ ႁဝ်းၶွပ်ႈၸႂ် ဢဝ်ၵုၼ်းမုၼ် (တၢင်ႇၵျေးၸူး) ပေႃႈမႄႈၵူၼ်းမိူင်းယူႇၼႆ ၶႂ်ႈလၢတ်ႈၼင်ႇၼႆ ။


ထၢမ် - ဢၼ်ႁူဝ်ပဝ်ႈဝႃႈ ဢမ်ႇလွတ်ႈလႅဝ်း၊ မီးတၢင်းတဵၵ်းတဵင်ၼႆၼႆႉ ၶႂ်ႈဝႃႈၸိူင်ႉႁိုဝ်ၶႃႈ ?။


တွပ်ႇ - ၸုမ်းတဵၵ်းတဵင်မၼ်းတႄႉ ႁူဝ်ပဝ်ႈဢမ်ႇၶႂ်ႈလၢတ်ႈယဝ်ႉ ၊ လၢတ်ႈၵေႃႈမၼ်းဢမ်ႇလီ ။ ပေႃးၶႂ်ႈႁၼ်လိၵ်ႈ မၼ်းၵေႃႈ ႁူဝ်ပဝ်ႈတေဢဝ်ပၼ်လိၵ်ႈဢၼ်ၼၼ်ႉ ၊ လိၵ်ႈၼၼ်ႉမီးယူႇ ။ ပဵၼ်ၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇသေတဵၵ်းတဵင် ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉတႄႉ မၼ်းတႅၵ်ႇလႅင်းလီယဝ်ႉ ။ ၵူၺ်းၵႃႈ တႃႇႁဝ်းတေၵႂႃႇသၢၼ်ၶတ်းၵေႃႈ ႁဝ်းဢမ်ႇႁဵတ်း ။ တိူၵ်ႈတီႈဝႃႈ ႁဝ်းသုမ်းၵႂႃႇၵေႃႈ ႁဝ်းသုမ်းၵႂႃႇၸိုၼ်ႈၸၢင်ႇ ၽိူၵ်ႇၸိုၼ်ႈၶၢဝ်သႂ်ၵူၺ်း ၊ ဢမ်ႇပဵၼ်သင် ။ ၵႃႈပဵၼ်မိူင်းၻီႊမူဝ်ႊၶရေႊၸီႊၼႆႉ 5 ပီၼိုင်ႈပွၵ်ႈ မၼ်းတေလႅၵ်ႈလၢႆႈၵႂႃႇယူႇ ၊ ႁဝ်းသုမ်းပွၵ်ႈၼႆႉၵေႃႈ ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်း 5 ပီၼႆႉ ယူႇတီႈပႃႊတီႊသိူဝ်ၽိူၵ်ႇ ႁဝ်းတေၶတ်းၸႂ်ႁႂ်ႈလႆႈ ငမ်းယဵၼ် ၊ ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်း 1-2 ပီ ပေႃးႁဝ်းလႆႈငမ်းယဵၼ်ယဝ်ႉၼႆ မၼ်းတေဢမ်ႇမီးလွင်ႈတဵၵ်းတဵင်ယဝ်ႉ ။ ပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈ ဢၼ်ပဵၼ်ထမ်းလႄႈလွတ်ႈလႅဝ်း (Free and fair election) မၼ်းတေပဵၼ်မႃး ။


ၸွမ်းၼင်ႇၵၢင်ၸႂ်ပေႃႈမႄႈၵူၼ်းမိူင်းမီးၼၼ်ႉ ၶဝ်ၶႂ်ႈတွတ်ႈပၼ်ၽႂ်ၵေႃႈ ၵမ်ႈၸႂ်ၶဝ်ၶႂ်ႈတွတ်ႈပၼ် ၊ ဢမ်ႇထုၵ်ႇလႆႈမႃးၸီႉသင်ႇ ။ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈဝႃႈ ပေႃးမႃးၸီႉသင်ႇ ပေႃႈမႄႈၵူၼ်းမိူင်းလႆႈၵူဝ် ။ ၼႂ်းမိူင်းတႆးႁဝ်းၼႆႉ ပေႃးႁူဝ်ၵူၼ်းမီး 100 ၼႆ ယူႇၼႂ်းဝဵင်းမီး 24 ၵေႃႉၵူၺ်း ။ 76 ၵေႃႉၼႆႉ ယူႇတီႈဝၢၼ်ႈၼွၵ်ႈၼႃးပၢင်ႇ ။ ပေႃးဝႃႈလႆႈ ၶႅပ်းၵၢင်ၸႂ်တီႈဝၢၼ်ႈၼွၵ်ႈၼႃးပၢင်ႇ တိုၼ်းပေႉဢမ်ႇႁၢင်ႉယဝ်ႉ ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ဝၢၼ်ႈၼွၵ်ႈၼႃးပၢင်ႇၼႆႉသမ်ႉ မၼ်းဢမ်ႇလွတ်ႈလႅဝ်း ။ လႆႈထုၵ်ႇၸီႉသင်ႇတဵၵ်းတဵင် တေလႆႈသႂ်ႇဢၼ်ၼႆႉၵူၺ်း ၊ သူတေဢမ်ႇလႆႈသႂ်ႇ တၢင်ႇဢၼ်ၼႆ မၼ်းမီးဝႆႉ ။ ဢၼ်ၼႆႉၵေႃႈ ႁဝ်းမီးလၵ်းထၢၼ် / သၢၵ်ႈသေႇမၼ်း ။ လၵ်းထၢၼ်မၼ်းၵေႃႈပၼ် (တီႈၸုမ်းၶၢဝ်ႇၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈ) ၵႂႃႇယဝ်ႉ ၊ ၵဵပ်းဝႆႉလႄႈ ။ ပေႃးပိူၼ်ႈမႃးထၢမ် ၸွင်ႇၸႂ်ႈဢမ်ႇၸႂ်ႈ ၊ မၼ်းမီးလိၵ်ႈလၢႆးမၢႆဝႆႉၼႆၵေႃႈ တေၼႄလႆႈလၵ်းထၢၼ်မၼ်း ၊ လွင်ႈဝႃႈမၼ်းဢမ်ႇလွတ်ႈလႅဝ်း ။ လွင်ႈၼႆႉလူတူၺ်းလိၵ်ႈၼၼ်ႉၵေႃႈ ႁူႉပွင်ႇယဝ်ႉ ။


ထၢမ် - ဢၼ်ပႃႊတီႊသိူဝ်ၽိူၵ်ႇ လၢတ်ႈ / ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႆႉဝႃႈ ပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈၼႆႉ ဢမ်ႇပဵၼ်ထမ်း ၊ ဢမ်ႇတြႃး ၊ ဢမ်ႇတြႃးၸိူင်ႉႁိုဝ်ၶႃႈ ?။


တွပ်ႇ - ဢၼ်ဢမ်ႇတြႃးၼၼ်ႉ ၵူၼ်းမိူင်းၼႆႉ ထုၵ်ႇလႆႈလွတ်ႈလႅဝ်း ၊ ဢမ်ႇထုၵ်ႇလႆႈမီးတၢင်းတဵၵ်းတဵင်သေ တွတ်ႈၶႅပ်းၵၢင်ၸႂ် ။ ပေႃးတင်းဝႃႈမီးတၢင်းတဵၵ်းတဵင် ၸီႇသင်ႇႁႂ်ႈတွတ်ႈၶႅပ်းၵၢင်ၸႂ်ၼႆ မၼ်းဢမ်ႇလွတ်ႈလႅဝ်း ဢမ်ႇတြႃးယဝ်ႉ ။

(သိုပ်ႇဢၢၼ်ႇထႅင်ႈတွၼ်ႈ 2 တွင်ႈထၢမ်လွင်ႈ လုင်းၸၢႆးၾႃႈ)