ပၢင်ၵုမ်လူင် ၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇၸၢဝ်းၶိူဝ်း ဢၼ်ၸတ်းႁဵတ်းတီႈၼႂ်းၵဵင်းမႆႇ ၸိုင်ႈထႆး ၊ တႅပ်းတတ်းပူတ်း ယႃႉပႅတ်ႈ ၸုမ်းသႅၼ်းၽူႈၼမ်း ဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၢၼ်ၵိုတ်းတိုၵ်း (SD) ။ ယွၼ်ႉ 7 ၸုမ်း တူၵ်းလူင်းဝႃႈ တေလူင်းလၢႆးမိုဝ်း NCA ။

ပၢင်ၵုမ်လူင် ၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇၸၢဝ်းၶိူဝ်း ဢၼ်ၸတ်းႁဵတ်းတီႈၼႂ်းၵဵင်းမႆႇ ၸိုင်ႈထႆး တင်ႈတႄႇဝၼ်းတီႈ 28-30/09/2015 (ၶၢဝ်းတၢင်း 3 ဝၼ်း) ၼၼ်ႉ ဢုပ်ႇဢူဝ်းၵိူဝ်းၵုမ်ၵၼ် လၢႆၸိူဝ်ႉလၢႆလွင်ႈ ။ ပိူင်လူင်မၼ်း ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈလုၵ်ႈၸုမ်း ၸုမ်းတူဝ်တႅၼ်း ၾၢႆႇဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၢၼ်ၵိုတ်းၵိုတ်း SD (EAO’SDCN) ၵမ်ႈၽွင်ႈ တူၵ်းလူင်း ပိူဝ်ႈတႃႇၵႂႃႇလူင်းလၢႆးမိုဝ်း ၵၢၼ်ၵိုတ်းတိုၵ်း ပတ်းပိုၼ်ႉတူဝ်ႈမိူင်း (NCA) ယဝ်ႉလႄႈ ၶၵ်ႉတွၼ်ႈ SD ၼႆႉ ယဝ်ႉတူဝ်ႈၵႂႃႇ ။ ၵွပ်ႈၼၼ် တႃႇတေဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၼ်တင်း လူင်ပွင်ၸိုင်ႈမၢၼ်ႈၵႂႃႇတၢင်းၼႃႈၼႆႉ တေၸႂ်ႉၸိုဝ်ႈ ၸုမ်းၵပ်းသၢၼ် ၵၢၼ်ၵိုတ်းယိုဝ်းပတ်းပိုၼ်ႉတူဝ်ႈမိူင်း (NCCT) ၵႂႃႇ - ၼႆယဝ်ႉ ။


ပၢင်ၵုမ်လူင်ၼႆႉ လႆႈၸတ်းႁဵတ်းတီႈႁူင်းႁႅမ်း (Park Hotel) ၵဵင်းမႆႇသေ မီးလုၵ်ႈၸုမ်း SD 17 ၸုမ်း ၶဝ်ႈႁူမ်ႈ ။ ၶွင်ႊသီႊဢဝ်ၶိုၼ်းၸိုင်ႈတႆး / တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး (RCSS/SSA) တင်း တပ်ႉသိုၵ်းဢူၺ်းလီ ၻီႊမူဝ်ႊၶရႅတ်ႊတိၵ်ႉၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ (NDAA) ၸုမ်းမိူင်းလႃး 2 ၸုမ်းၼႆႉ မႃးၶဝ်ႈႁူမ်ႈလဵပ်ႈႁဵၼ်း ၊ တင်းမူတ်းမီး 19 ၸုမ်း။ တူဝ်တႅၼ်း 19 ၸုမ်းၼႆႉ ၸိူဝ်းမႃးၶဝ်ႈႁူမ်ႈတင်းမူတ်းမီး 71 ၵေႃႉ ။ ၼွၵ်ႈသေၼၼ်ႉ ၸုမ်းၼၢင်းယိင်းမိူင်းမၢၼ်ႈ (WLB) ၵေႃႈမႃးၶဝ်ႈႁူမ်ႈလဵပ်ႈႁဵၼ်းၸွမ်း 6 ၵေႃႉ ။


ၵဵဝ်ႇၵပ်းလွင်ႈၼႆႉ ၽူႈမီးၸၼ်ႉ ဢၼ်ၶဝ်ႈႁူမ်ႈပၢင်ၵုမ် ၵေႃႉၼိုင်ႈလၢတ်ႈဝႃႈ - ဢိင်ၼိူဝ်လုၵ်ႈၸုမ်းတႃႇ 7 ၸုမ်း တႅပ်းတတ်းဝႃႈ တေၵႂႃႇလူင်းလၢႆးမိုဝ်းၵိုတ်းတိုၵ်းယဝ်ႉၼႆလႄႈ ၶၵ်ႉတွၼ်ႈႁဵတ်းသၢင်ႈၵၢၼ်ငၢၼ်းၶွင် SD ၵေႃႈ ယဝ်ႉတူဝ်ႈၵႂႃႇယဝ်ႉ ။ ၵွပ်ႈၼၼ်လႄႈ ၸင်ႇဝႃႈပူတ်းယႃႉပႅတ်ႈသေ တေဢဝ် NCCT ႁဵတ်းသၢင်ႈၵၢၼ်ငၢၼ်းၵႂႃႇၵူၺ်း - ဝႃႈၼႆ ။


ၸုမ်းၸိူဝ်းတေၵႂႃႇလူင်းလၢႆးမိုဝ်း NCA 7 ၸုမ်းၼၼ်ႉ 1. ႁူမ်ႈတုမ်ၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈယၢင်းၽိူၵ်ႇ (KNU) ။ 2. တပ်ႉသိုၵ်းယၢင်း ပိူဝ်ႈၽွၼ်းလီ ၻီႊမူဝ်ႊၶရေႊၸီႊ (DKBA) ။ 3. တပ်ႉသိုၵ်းပူတ်းပွႆႇ ၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈယၢင်း (KNU/KNLA-PC) 4. တႅဝ်းႁူမ်ႈၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈၶျၢင်း (CNF) ။ 5. ၸုမ်းပူတ်းပွႆႇၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈပဢူဝ်း (PNLO) ။ 6. ပႃႊတီႊပူတ်းပွႆႇရၶႅင်ႇ (ALP) ။ 6. တႅမ်းႁူမ်ႈၻီႊမူဝ်ႊၶရႅတ်ႊတၵ်ႉ လုၵ်ႈႁဵၼ်းမိူင်းမၢၼ်ႈ ပတ်းပိုၼ်ႉ (ABSDF) ၸိူဝ်းၼႆႉ ။


ႁူဝ်ပဝ်ႈ SD ၼေႃႇၸီႇၽူဝ်းလႃႇၸဵင်ႇၵေႃႈ ပဵၼ်ၽူႈယႂ်ႇၵူၼ်းလူင်ၼႂ်း KNU ။ ပေႃးဝႃႈ KNU ၵႂႃႇၵေႃႈ ပႃးၵႂႃႇၸွမ်းႁင်းမၼ်းၵူၺ်း ။  ဢၼ်ပဵၼ်ၵႅမ်ႁူဝ်ပဝ်ႈ SD ပူးသျိၼ်ႇၵျူင်းၵေႃႈ ပဵၼ်ၽူႈယႂ်ႇၼႂ်း CNF ။ ၵွပ်ႈၼၼ် SD ၼႆႉ ၼႃႈၵၢၼ်တႃငၢၼ်း ဢၼ်တေႁဵတ်းၵေႃႈ ဢမ်ႇမီးသင်ယဝ်ႉ ၊ တေလႆႈဝႃႈ ဢႃယုမၼ်း မူတ်းၵႂႃႇၸွမ်းၵမ်းၼႆႉယဝ်ႉ ။ ၵွပ်ႈၼၼ်လႄႈ တၢင်းၼႃႈ တေသိုပ်ႇၸႂ်ႉၸုမ်း NCCT ၵႂႃႇၵူၺ်း - ၽူႈမီးၸၼ်ႉ ဢၼ်ၶဝ်ႈႁူမ်ႈပၢင်ၵုမ်ၵေႃႈ ယိုၼ်ယၼ်လၢတ်ႈၼႄ ၼင်ႇၼႆ ။


ပၢင်ၵုမ်လူင်ပွၵ်ႈၵမ်းၼႆႉ ပိူင်လူင်မၼ်း ဢုပ်ႇဢူဝ်းလွင်ႈ - ၸုမ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်း ၸုမ်း Big-5 [(ၸုမ်းၶၢင်လွတ်ႈလႅဝ်း KIO/KIA ၊ ႁူမ်ႈတုမ်ၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈယၢင်းၽိူၵ်ႇ (KNU) ၊ ပႃႊတီႊမိူင်းမွၼ်းမႂ်ႇ (MNSP) ၊ ပႃႊတီႊမႂ်ႇသုင်ၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ ယၢင်းလႅင် (KNPP) ၊ ပႃႊတီႊမႂ်ႇသုင်ၸိုင်ႈတႆး (SSPP/SSA)] ၵႂႃႇႁူပ်ႉထူပ်းၸွမ်ၸိုင်ႈ တဵင်းၸဵင်ႇလႄႈ ၽူႈၵွၼ်းသိုၵ်းသုင်သုတ်း မိၼ်းဢွင်ႇလၢႆႇ မိူဝ်ႈပူၼ်ႉမႃး ။ ပၼ်ႁႃလွင်ႈသိုၵ်းသိူဝ်ၼႂ်းမိူင်းတႆး ။ လွင်ႈယူင်ႉၶၢပ်ႈၵၢၼ်မိူင်း (Framework) ဢၼ်ၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇ လၢႆလၢႆၸုမ်း ႁူမ်ႈၵၼ်ၶဵၼ်ႇတႅမ်ႈၶိုၼ်ႈမႃး ။ လွင်ႈၸုမ်းၵႂႃႇလူင်းလၢႆးမိုဝ်း NCA လႄႈ ၸုမ်းဢမ်ႇလူင်း တေႁဵတ်းႁိုဝ်ႁူမ်ႈၵၼ် ႁဵတ်းသၢင်ႈၵၢၼ်ငၢၼ်းၵႂႃႇထႅင်ႈတၢင်းၼႃႈ ။


ပၢင်ၵုမ် ဝၼ်းလိုၼ်းသုတ်းၼၼ်ႉ ဢဝ်ၶၢဝ်းယၢမ်းသေ ၸတ်းႁဵတ်းတေႃႇထိုင် မွၵ်ႈ 10 မူင်းၵၢင်ၶိုၼ်း ၊ ဢွၵ်ႇၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ 6 ၶေႃႈ ။ ၼႂ်း 6 ၶေႃႈၼၼ်ႉ ပႃးလွင်ႈ ၸုမ်းၸိူဝ်းဢၼ်တေၵႂႃႇလူင်း လၢႆးမိုဝ်းၵေႃႈ ၶဝ်တူဝ်ႈတၼ်းသေၵႂႃႇ ၊ ၸိူဝ်းဢၼ်ပႆႇလူင်းၵေႃႈ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈပႆႇတူဝ်ႈတၼ်း ။ ၸိူင်ႉႁိုဝ်ၵေႃႈယဝ်ႉ ယိူင်းဢၢၼ်းတိုၵ်ႉပဵၼ်ဢၼ်လဵဝ်ၵၼ်သေ တေႁူမ်ႈၵၼ်ၶဝ်ႈပၢင်တိုၵ်းၵႂႃႇ တေႃႇထိုင်ပေႃးၵေႃႇတင်ႈလႆႈ ၸိုင်ႈမိူင်းႁူမ်ႈတုမ် ၻီႊမူဝ်ႊၶရႅတ်ႊတိၵ်ႉ ၾႅတ်ႊၻရႄႊၵႂႃႇ - ၼႆယဝ်ႉ ။